مزار مقداد بن اسودزیارتگاهی، در شهر مقدادیه از توابع استان دیالی عراق قرار دارد که به مقداد بن اسود و فاضل مقداد سیوری منسوب است. ۱ - تردید در شخص مدفونزیارتگاهی، در شهر مقدادیه واقع است و به «مقداد بن عَمرو کندی»، معروف به مقداد بن اسود، از اصحاب گرامی رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و امام علی (علیه‌السّلام)، منسوب می‌باشد. اما برخی نیز احتمال داده‌اند که این زیارتگاه، مدفن فاضل مقداد سیوری، از علمای شیعه سده هشتم هجری باشد. بنابراین در ادامه، ضمن ارائه زندگی‌نامه مختصری از این دو شخصیت، انتساب این قبر را به آنها، بررسی می‌کنیم. ۲ - معرفی مقداد بن اسودمقداد بن عمرو بن ثعلبه، معروف به مقداد بن اسود، مکنا به «ابومعبد»، از صحابه بزرگ رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، به شمار می‌آید. او جزو پیشگامان در اسلام و از نخستین کسانی بود که اسلامش را آشکار ساخت. مقداد در تمام غزوات پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، از جمله در غزوه بدر، به عنوان تنها سواره مسلمانان، حضور داشت. مقداد از جمله افراد معدودی است که پس از واقعه سقیفه، بر بیعت روز غدیر، ثابت قدم ماند و به خلافت ابوبکر، اعتراض کرد و ذره‌ای تردید، به خود راه نداد و تا آخر عمر، آماده جانفشانی در راه حق بود. او کنار سلمان و ابوذر، جزو پیشگامان تشیع، شمرده می‌شود. مقداد در فتوحات پس از رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، از جمله در نبرد قادسیه، در زمان خلافت عمر بن خطاب نیز حضور داشت و در سال ۳۳ ه. ق، در دوره خلافت عثمان، در فتح مصر شرکت کرد. او سرانجام در هفتاد سالگی، در منطقه «جرف» (از توابع مدینه) وفات کرد و در مدینه منوره و احتمالًا در قبرستان بقیع، به خاک سپرده شد. از وی، نسلی باقی نماند. ۲.۱ - زیارتگاهافزون بر زیارتگاه منسوب به مقداد در مقدادیه، قبور دیگری، از جمله در روستای «سیدی مقداد» در جنوب دمشق و نیز بالای تپه «تل مقداد»، نزدیک شهرک «المَحَجّه» در جنوب سوریه، به مقداد منسوب می‌باشد که با توجه به تصریح مورخان مبنی بر دفن وی در مدینه منوره، انتساب هیچ‌یک از این زیارتگاه‌ها را به وی نمی‌توان پذیرفت. ۳ - معرفی فاضل مقدادشیخ جمال‌الدین مقداد بن عبدالله بن محمد بن حسین بن محمد سیوری حلی اسدی، معروف به فاضل سیوری است. بیشترین اطلاعات به‌جا مانده درباره وی، از سوی شاگردش، حسن بن راشد حلی است. او فاضل مقداد را این‌گونه توصیف می‌کند: «صدایی رسا و زبانی گویا داشت و در دانش‌های فراوانی، تبحر داشت. او یک فقیه و متکلم بود که در منطق و اصول فقه و نحو، توانا بود و کتاب‌های مفیدی از وی، برجا مانده است.» ۳.۱ - مدفنفاضل مقداد، به تاریخ یکشنبه، ۲۶ جمادی‌الثانی سال ۸۲۶ ه. ق، در نجف اشرف، وفات کرد و در قبرستان‌های نجف که به احتمال قوی، همان وادی‌السلام باشد، به خاک سپرده شد. اما خوانساری، احتمال داده است که مدفن وی، در منطقه مقدادیه باشد و احتمالًا او وصیت کرده بوده تا وی را در مسیر زائران امام حسین (علیه‌السّلام) که از ایران می‌آیند، دفن کنند. ۴ - پانویس۵ - منبعزیارتگاههای عراق، محمدمهدی فقیه بحرالعلوم، برگرفته از مقاله «مزار مقداد بن اسود»، ج۲، ص۲۳۵. رده‌های این صفحه : زیارتگاههای استان دیالی | مزار اصحاب امام علی | مزار صحابه پیامبر | مقبره علمای شیعه در عراق
|